اثر تاریخ‏ کاشت و کاربرد آنتی‏ فریز بر عملکرد غده و برخی صفات فیزیولوژیکی ارقام سیب زمینی در کشت پاییزه در منطقه جیرفت

تنش‏ سرما یکی از مهم‏ترین عوامل محیطی است که باعث کاهش عملکرد سیب‏ زمینی در کشت‏ پاییزه در مناطق نیمه‏ گرمسیری ایران می‏شود. به‏ منظور بررسی امکان کاهش خسارت تنش ‏سرما آزمایشی در سال‌های 1389 و 1390 بصورت استریپ فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه عامل: تاریخ کاشت در چهار سطح (20 شهریور، 30 شهریور، 9 مهر و 19 مهر)، ارقام در چهار سطح (سانته، راموس، اوشینا و آریندا) و آنتی‌فریز طبیعی در دو سطح (کاربرد و عدم کاربرد) با سه تکرار در مزرعه پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی جیرفت اجراء گردید. در طول دوره رشد برخی صفات فیزیولوژیک شامل شاخص سطح برگ، درصد ماده خشک، پرولین و عملکرد غده مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر آنتی‏ فریز، رقم و تاریخ‌ کاشت و اثر‏متقابل آن‌ها بر عملکرد کل، شاخص‏ سطح‏ برگ، میزان پرولین و درصد ماده‏ خشک غده در سطح احتمال 5% معنی‌دار بود. بیشترین ماده ‏خشک غده (18%) مربوط ‏به تاریخ کاشت ‏سوم در رقم‏ سانته و تحت تاثیر کاربرد آنتی ‏فریز بود که نسبت به تیمار شاهد به میزان 1/2% افزایش نشان داد. بیشترین میزان تجمع ‏پرولین در تاریخ کاشت‏ سوم در رقم ‏راموس و کاربرد آنتی ‏فریز مشاهده شد که نسبت به عدم‏ مصرف آن 19/5% افزایش پیدا کرد. بیشترین شاخص سطح برگ (4/47) مربوط به تاریخ کاشت ‏اول و رقم‏ آریندا بود که به میزان 16/7% نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت. بیشترین عملکرد غده (26/7 تن در هکتار) به رقم سانته تحت تاثیر کاربرد آنتی‏ فریز در تاریخ کاشت دوم تعلق داشت و کمترین عملکرد غده (6/2 تن در هکتار) در رقم راموس در تاریخ کاشت اول و بدون استفاده از آنتی‏ فریز به‏دست آمد. با توجه به نتایج فوق در تاریخ کاشت دوم امکان مواجهه با تنش سرما کاهش یافت و با کاربرد آنتی فریز و استفاده از رقم‏ سانته، به عنوان سازگارترین رقم، تحمل گیاه به شرایط تنش سرما افزایش پیدا کرد. بنابراین این ترکیب تیماری بیشترین عملکرد غده و کمترین احتمال خطر مواجهه با تنش سرما در شرایط کشت پاییزه سیب‏زمینی در اقلیم نیمه‏ گرمسیری جیرفت را داشت.